2024-01-31

Zielony Atom

Atomowe ciekawostki każdego dnia

Chcesz mieć w żołądku potas-40? To zjedz banana!

Banany są źródłem potasu, który w naturze ma trzy izotopy:

  • Potas-39 (93,2581%) – stabilny
  • Potas-40 (0,0117%) – promieniotwórczy
  • Potas-41 (6,7302%) – stabilny

Ta niewielka ilość potasu-40 jest zauważalna przy pomocy czułego miernika. Do eksperymentu dobrze wziąć suszone banany. Ustawiłem zadaną tolerancję pomiaru na 5%, zostawiłem miernik przez 1,5 godziny na misce pełnej chipsów bananowych. Wynik – 0,114 uSv/h. Dla porównania naturalne tło promieniotwórcze, mierzone obok miski – 0,099 uSv/h.

Zjadając jednego banana otrzymujemy dawkę 0,1 uSv. W Polsce przyjmujemy taką dawkę co godzinę, bo takie u nas jest promieniowanie tła. Jedzenie bananów nie jest szkodliwe.

Potas-40 ma różne sposoby rozpadu. Najczęściej zachodzi przemiana beta minus, podczas której zmienia się w wapń-40 i emituje elektron. Zdecydowanie rzadziej zdarza się beta plus. Powstaje argon-40 oraz pozyton, który jest antymaterialnym odpowiednikiem elektronu. Pozyton praktycznie natychmiast zderza się z normalnym elektronem, dochodzi do anihilacji, para pozyton-elektron przestaje istnieć i pozostają po niej jedynie dwa kwanty gamma, oddalające się od siebie w przeciwnych kierunkach. Istnieje jeszcze wychwyt elektronu – ale to zostawiam dla chętnych 😉

Pamiętaj o tym, kiedy znów będziesz jeść banana 🙂

Źródła:

Promieniotwórczość bananów
Promieniotwórczość bananów